Hoogbegaafdheid

Vraag jij je ook af of je kind kenmerken van hoogbegaafdheid vertoont?

Hoogbegaafde kinderen in huis? Je hebt een slim kind. Het ontwikkelt vroeg en snel, het valt op onder ander kinderen met een hoog taalgebruik en aparte interesses. Het opvoeden verloopt uitdagend. Je vraagt je wel eens af of je kind wel voldoende uitdaging krijgt op school. Zou je kind hoogbegaafd kunnen zijn?

Je wil er graag tijdig bij zijn. Je wil op voorhand weten of je aan het juiste adres bent. Heel wat ouders vinden het een grote stap om naar ons te bellen om te weten of hun kind al dan niet hoogbegaafd is. Ik bied je hier graag een overzicht van de kenmerken van hoogbegaafdheid. Je vindt meer info over hoogbegaafd opvoeden in in het boek “Wardje Wijsneus, slim en intens”.

Hoogbegaafdheid in een notendop, deze kinderen vertonen volgende kenmerken:

  • Ze zijn intens in alles: wijs, empathisch, kritisch.
  • Ze zijn perfectionistisch ingesteld en kunnen dus diep verdrietig zijn als iets niet luk
  • Ze willen alles weten, tot in de puntjes. Ze zijn creatief in het bedenken van oplossingen.
  • Ze zeer gedreven in datgene wat hen boeit, deze interesses wisselen regelmatig.
  • Ze ontwikkelen vroeg en snel – ze vertonen een ontwikkelingsvoorsprong.


Definitie

Hoogbegaafdheid is een zijnskenmerk, het vertaalt zich in de mogelijkheid om anders en meer waar te nemen, aan te voelen en te kunnen verwerken.

Het is een asynchrone ontwikkeling: je kind heeft een kalenderleeftijd volgens de productiedatum, de emotionele leeftijd ligt lager of net ook heel hoog, de motoriek komt een beetje achter, de cognitieve mogelijkheden liggen mijlen ver vooruit.

bron: Columbusgroup, 1999 

Gewoon slim of toch hoogbegaafd?

Slimme kinderen zijn cognitief sterke leerlingen. Ze behoren vaak tot de TOP 3 van de klas. Ze zijn passend op alle vlakken: interesse, werkhouding, prestatiegericht. Dat is handig, dit kind wordt bevestigd door de omgeving (school, thuis) om meer van dit gedrag te vertonen.

Hoogbegaafde kinderen zijn anders, ze staan kritisch in het leven en zijn gedreven om te weten. Het mag vooruitgaan voor dit kind. Wachten is lastig. De verveling slaat al snel toe bij herhaling (ook al is dat best wel nuttig voor je leerproces).

Zij hebben vaak aanleg in meerdere talentgebieden. Ze denken out-of-the-box, blijven zoeken naar mogelijke oplossingen. Hun werkhouding is kritisch: wat is het nut hiervan?

Hoogbegaafden zijn cognitief sterk, maar ook creatief en oplossingsgericht en ze kunnen dit niet afzetten. Dit kind wordt aangemoedigd om “zich zo normaal mogelijk” te gedragen. (o.a. Gagné, Renzulli)

Checklist hoogbegaafdheid

Uiteraard geldt – net als bij andere lijstjes – dat hoe vaker je ‘ja’ hebt staan, hoe meer je ervan kan uitgaan dat je kind hoogbegaafd is. Toets het steeds even af bij een deskundige, dan neem je de twijfel bij jezelf en je partner weg.

Volgende hoogbegaafdheidskenmerken zie ik bij mijn kind:

Mijn kind laat dit kenmerk zienJANEEN
Intens en gebeten om te weten  
Brede, vaak wisselende interesses  
Mogelijk onderpresteren  
Voortdurende waarom-vragen  
Intense beleving en voelen  
Lijkt afgeleid, kan toch antwoorden  
Gedachten vlot kunnen switchen  
Goede focus bij interesse  
Al vroeg erg lange taakspanning  
Zeer precies, detailgericht  
Zeer sterk geheugen  
Extreem leergierig  
Sterk rechtvaardigheidsgevoel  
Hoog taalgebruik, kent veel woorden  
Algemeen snelle en vroeg ontwikkeling  
Hoge eisen voor zichzelf en anderen  
Intens in relaties, vaak gekwetst  
Wordt als ‘ouder’ ervaren  
Filosofische vragen  
Mist aansluiting in leeftijdsgroep  
Neemt leiding  
Legt eigen spelregels op, vindt die uit  
Niet steeds bewust van eigen gedrag  
Wijst anderen op fouten  
Ongeduldig met leeftijdgenoten  
Zorgzaam met jonge kinderen  
Zeer creatief in oplossingen bedenken  
Kan zeer lang doorgaan  
Grote fantasie  
Vaak angstig  
Vroege taalontwikkeling  
Begrijpt regels en afspraken  
Bewust van andere talen  
Alert en opmerkzaam  
Bakken energie  

Bronnen

  • Gevaert, T. (2018). Hoogbegaafd opvoeden in de praktijk. Lessen van een ervaren moeder om je hoogbegaafde kind nog beter te begrijpen.
  • Kingore, B. (2004). High Achiever, Gifted Learner, Creative Learner. Understanding Our Gifted.
  • Sternberg, R. & Ambrose, D. (Eds.), (2021). Conceptions of Giftedness and Talents.
  • Szabos, J. (1989). Bright child, gifted learner. Challenge, 34. Good Apple. Via M.O.O.I. Begaafd – http://www.everyoneweb.com/mooibegaafd/